Aromaterapia u dzieci i kobiet w ciąży – zasady bezpieczeństwa
U dzieci
- Noworodki i niemowlęta (0–3 miesiące)
- Nie zaleca się stosowania olejków eterycznych. Skóra i układ nerwowy są zbyt wrażliwe.
- Można stosować delikatne hydrolaty (np. lawendowy, rumiankowy) zamiast olejków.
- Niemowlęta od 3 miesiąca do 2 roku życia
- Stężenie w oleju bazowym: max. 0,25–0,5% (1 kropla olejku na 20 ml oleju roślinnego).
- Bezpieczniejsze olejki: lawenda (Lavandula angustifolia), rumianek rzymski (Chamaemelum nobile), mandarynka (Citrus reticulata).
- Unikać: mięty pieprzowej, eukaliptusa globulus, olejków bogatych w ketony (np. szałwia, rozmaryn kamforowy) – mogą być neurotoksyczne.
- Dzieci 2–6 lat
- Stężenie: do 1% (ok. 2 krople na 10 ml oleju bazowego).
- Można rozszerzyć repertuar o olejki cytrusowe (cytryna, słodka pomarańcza) i delikatne drzewne (cedr, drzewo herbaciane).
- Dyfuzja powinna być krótka: 5–10 minut, max. 1–2 razy dziennie.
- Dzieci 6–12 lat
- Stężenie: do 2% (ok. 4 krople na 10 ml oleju bazowego).
- Dozwolone olejki: lawenda, rumianek, cytrusy, drzewo herbaciane, eukaliptus radiata (łagodniejszy niż globulus), sosna.
- Dyfuzja: max. 15 minut jednorazowo.
📖 Źródło: Tisserand & Young, 2014; Cavanagh & Wilkinson, Biological activities of lavender essential oil (Phytother Res. 2002).
Kobiety w ciąży
- I trymestr (0–12 tydzień)
- Aromaterapia jest generalnie niewskazana – istnieje większe ryzyko poronień i wczesnych powikłań.
- II i III trymestr (13–40 tydzień)
- Można ostrożnie stosować wybrane olejki w bardzo niskim stężeniu (0,5–1%).
- Bezpieczne olejki: lawenda, rumianek rzymski, mandarynka, cytryna, pomarańcza, kadzidłowiec, imbir, bergamotka
Cytryna, bergamotka, pomarancza, mandarynka jest fotouczulajaca.
Nie stosowac przed wyjsciem na slonce!
- Unikać olejków:
- rozmaryn, szałwia, tymianek, oregano, bazylia (mogą działać pobudzająco na macicę),
- mięta pieprzowa (ryzyko skurczów macicy i refluksu),
- jaśmin i goździk (mogą pobudzać akcję porodową).
- W czasie porodu
- Niektóre olejki mogą być stosowane jako wsparcie: lawenda (redukuje stres, łagodzi ból), jaśmin (wspomaga skurcze, ale wyłącznie przy rozpoczętym porodzie), mięta (łagodzi nudności).
📖 Źródła:
- Tisserand & Young, Essential Oil Safety (2014).
- Burns E. et al., Aromatherapy in childbirth: a randomized controlled trial (Complement Ther Clin Pract, 2000).
🔒 Zasady ogólne bezpieczeństwa
- Zawsze rozcieńczaj olejki w oleju bazowym (np. jojoba, migdałowym) – nigdy nie stosuj bezpośrednio na skórę dzieci ani kobiet w ciąży.
- Dyfuzja jest najbezpieczniejszą formą (krótka, w dobrze wentylowanym pomieszczeniu).
- Nie spożywaj olejków eterycznych – to nie jest bezpieczna praktyka dla dzieci ani kobiet ciężarnych.
- Każde zastosowanie warto skonsultować z lekarzem lub certyfikowanym aromaterapeutą, zwłaszcza przy chorobach przewlekłych.
- Olejki cytrusowe mogą działać fotouczulająco – nie stosuj ich na skórę przed ekspozycją na słońce
